ACID NITRIC CÓ ĂN MÒN KHÔNG? NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG VÀ LƯU TRỮ

Acid Nitric (HNO₃) là một trong những loại axit mạnh và nguy hiểm trong công nghiệp. Không chỉ có khả năng oxy hóa mạnh, acid nitric còn gây ăn mòn nhanh chóng nhiều vật liệu. Vậy acid nitric ăn mòn như thế nào và cần lưu ý gì khi sử dụng, lưu trữ? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc tính này và cách xử lý an toàn.

1. Tìm hiểu về Acid Nitric

Acid Nitric có công thức hóa học HNO₃, là chất lỏng không màu hoặc hơi vàng, có mùi hăng đặc trưng, tan hoàn toàn trong nước và có tính axit mạnh. Trong công nghiệp, HNO₃ được sản xuất chủ yếu từ amoniac.

Nhờ đặc tính oxy hóa mạnh và khả năng phản ứng nhanh với nhiều chất, acid nitric được ứng dụng trong sản xuất phân bón, thuốc nổ, xử lý kim loại, chế biến hóa chất và phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, tính ăn mòn của HNO₃ cũng khiến nó trở thành hóa chất tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được kiểm soát đúng cách.

2. Acid Nitric có ăn mòn không?

Câu trả lời là Có. Acid Nitric là một trong những chất có khả năng ăn mòn mạnh nhất, tác động đến nhiều loại vật liệu và hợp chất.

• Ăn mòn kim loại: HNO₃ phản ứng với hầu hết kim loại, tạo thành muối nitrat và giải phóng khí độc như NO₂. Một số kim loại như vàng, bạch kim ít bị tác động ở điều kiện thường nhưng sẽ tan khi có sự kết hợp với các axit khác (như trong dung dịch nước cường toan).
• Ăn mòn mô sinh học: HNO₃ có thể gây bỏng nặng cho da, mắt và đường hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp.
• Ăn mòn phi kim: Một số phi kim như lưu huỳnh, carbon cũng có thể bị oxy hóa bởi HNO₃ đặc nóng.
• Tạo lớp thụ động: Đối với một số kim loại như nhôm, thép không gỉ, HNO₃ ở nồng độ thích hợp có thể tạo lớp oxit bảo vệ, hạn chế ăn mòn tiếp theo (thụ động hóa).

Điều này cho thấy HNO₃ vừa hòa tan kim loại vừa giải phóng khí, gây hư hại nhanh chóng cho vật liệu tiếp xúc. 

3. Nguy cơ khi sử dụng Acid Nitric

Việc sử dụng HNO₃ không đúng cách có thể gây ra nhiều rủi ro:

• Nguy cơ bỏng hóa chất: Khi dính lên da, HNO₃ gây bỏng sâu, để lại vết vàng đặc trưng do phản ứng với protein.
• Hít phải hơi: Hơi HNO₃ hoặc NO₂ có thể gây tổn thương phổi, viêm đường hô hấp và phù phổi cấp.
• Phản ứng nguy hiểm: Khi trộn với các chất dễ cháy hoặc chất khử mạnh (như glycerin, bột kim loại), HNO₃ có thể gây nổ.
• Ăn mòn thiết bị: Nếu lưu trữ trong vật liệu không phù hợp (sắt, thép carbon, đồng…), HNO₃ sẽ phá hủy bề mặt nhanh chóng.

4. Lưu ý an toàn khi sử dụng

Để hạn chế rủi ro từ tính ăn mòn của acid nitric, cần tuân thủ các nguyên tắc an toàn sau:

• Trang bị bảo hộ cá nhân: Găng tay chống axit, kính bảo hộ, mặt nạ phòng hơi độc và tạp dề chống hóa chất.
• Làm việc trong không gian thông thoáng: Sử dụng tủ hút hoặc đảm bảo hệ thống thông gió tốt để tránh hít phải hơi axit.
• Không trộn bừa bãi: Tránh kết hợp HNO₃ với các chất dễ cháy, chất khử hoặc axit khác nếu không có hướng dẫn kỹ thuật.
• Xử lý sự cố ngay lập tức: Khi bị dính HNO₃ lên da, rửa bằng nhiều nước trong ít nhất 15 phút, sau đó đến cơ sở y tế.
• Đào tạo nhân viên: Những người tiếp xúc trực tiếp phải được huấn luyện về quy trình an toàn hóa chất.

5. Lưu trữ Acid Nitric an toàn

Do đặc tính ăn mòn mạnh, việc lưu trữ HNO₃ cần đặc biệt chú ý:

• Chọn vật liệu chứa phù hợp: Dùng chai thủy tinh, nhựa fluoropolymer (PTFE) hoặc bình nhựa HDPE chuyên dụng; tránh dùng kim loại thông thường.
• Nơi bảo quản: Khu vực khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nguồn nhiệt.
• Tách biệt hóa chất: Không để gần các chất dễ cháy, chất hữu cơ, chất khử hoặc kim loại dễ phản ứng.
• Dán nhãn rõ ràng: Ghi đầy đủ thông tin hóa chất, cảnh báo nguy hiểm và ngày nhập kho.
• Kiểm tra định kỳ: Theo dõi tình trạng bao bì, thay thế nếu phát hiện rò rỉ hoặc xuống cấp.

Acid Nitric là hóa chất có khả năng ăn mòn mạnh, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người sử dụng và thiết bị. Việc hiểu rõ tính chất, tuân thủ các nguyên tắc an toàn và lưu trữ đúng cách là điều bắt buộc để đảm bảo hiệu quả công việc và hạn chế nguy hiểm. Trong mọi trường hợp, luôn ưu tiên sử dụng trang bị bảo hộ và làm việc theo quy trình chuẩn để giảm thiểu tác hại của loại axit mạnh này.

Những thông tin trong bài viết trên đã giúp bạn đọc giải đáp được thắc mắc acid nitric có ăn mòn không và đưa ra các lưu ý khi sử dụng và lưu trữ hóa chất để đảm bảo an toàn. Hiện nay, hóa chất Việt Mỹ đang phân phối Axit Nitric chất lượng giá tốt, dùng hiệu quả trong các lĩnh vực như tẩy rỉ kim loại, sản xuất phân bón, hóa chất, xử lý nước thải,… Nếu quý khách có nhu cầu về sản phẩm, vui lòng liên hệ số điện thoại chi nhánh gần nhất ở cuối website để được hỗ trợ. Trân trọng cảm ơn quý khách đã lựa chọn hóa chất Việt Mỹ.