BỘT KHAI LÀ GÌ? VAI TRÒ CỦA BỘT KHAI TRONG CÁC LĨNH VỰC

Bột khai (NH4HCO3) – Amoni Bicacbonat – là chất tạo nở quen thuộc trong thực phẩm, đồng thời là nguyên liệu quan trọng trong nông nghiệp và công nghiệp. Để tìm hiểu kỹ hơn xem bột khai là gì? Có vai trò như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

1. Bột khai là gì?

Bột khai, tên hóa học là Amoni Bicacbonat (NH4HCO3), là một loại muối amoni thường tồn tại ở dạng tinh thể trắng, mịn, dễ hút ẩm và có mùi khai đặc trưng. Đây là chất vô cơ phổ biến, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ chế biến thực phẩm, dược phẩm cho đến nông nghiệp và công nghiệp.

Đặc điểm và tính chất của bột khai:

• Công thức hóa học: NH4HCO3.
• Khối lượng phân tử: 79,06 g/mol.
• Dạng tồn tại: Bột tinh thể màu trắng, tan tốt trong nước.

Đặc điểm nổi bật:

• Có mùi khai đặc trưng do giải phóng khí amoniac.
• Khi gia nhiệt trên 36–40°C, dễ phân hủy thành khí amoniac (NH3), khí carbon dioxide (CO2) và hơi nước (H2O).
• Tính kiềm nhẹ, khả năng trung hòa acid trong một số ứng dụng.

Chính nhờ tính chất dễ phân hủy này mà bột khai thường được ứng dụng làm chất tạo nở trong thực phẩm đặc biệt là làm bánh, cũng như trong nhiều quy trình sản xuất công nghiệp

2. Vai trò của bột khai trong ngành thực phẩm

Bột khai NH4HCO3 được xem là một phụ gia thực phẩm an toàn, đã được nhiều quốc gia chấp thuận sử dụng. Trong lĩnh vực chế biến thực phẩm, bột khai có các vai trò chính:

Chất tạo nở: 

• Khi nướng bánh, NH4HCO3 phân hủy thành CO2 và NH3, tạo ra các lỗ khí nhỏ giúp bánh xốp mềm, giòn và thơm.
• Tạo độ tơi xốp và hình dáng đẹp mắt cho một số loại bánh
• Hơi nước sinh ra từ bột khai trong quá trình nướng sẽ bay hơi, tạo ra các khoảng trống nhỏ trên bề mặt bánh, làm bánh có vỏ giòn rụm hấp dẫn

Đây là lý do bột khai thường được dùng trong bánh mì, bánh quy, bánh xốp, bánh truyền thống, bánh quẩy, bánh bao

Chất điều chỉnh pH:

Với tính kiềm nhẹ, bột khai có thể điều chỉnh độ acid trong một số sản phẩm thực phẩm, góp phần ổn định chất lượng.

3. Ứng dụng trong dược phẩm và y tế

Ngoài ngành thực phẩm, bột khai NH4HCO3 cũng được ứng dụng trong lĩnh vực dược phẩm:

• Nguyên liệu sản xuất thuốc: Bột khai là thành phần trong một số công thức thuốc, đặc biệt là thuốc long đờm, nhờ khả năng giải phóng khí amoniac hỗ trợ làm loãng dịch nhầy.
• Chất đệm và trung gian hóa học: Được sử dụng trong điều chế một số hợp chất hữu cơ và vô cơ phục vụ nghiên cứu và sản xuất dược phẩm.
• Vai trò trong bảo quản: Hạn chế sự phát triển của vi sinh vật trong một số chế phẩm y tế nhất định.

4. Vai trò trong nông nghiệp

Bột khai NH4HCO3 có mặt trong nhiều ứng dụng nông nghiệp nhờ chứa hàm lượng nitơ cao:

• Phân bón cung cấp Nitơ: NH4HCO3 là nguồn cung cấp nitơ dễ hấp thụ cho cây trồng, thúc đẩy quá trình sinh trưởng và tăng năng suất.
• Phân bón lá: Có thể được hòa tan trong nước, phun trực tiếp lên lá để bổ sung nhanh chóng dinh dưỡng cho cây.
• Ứng dụng khác: Trong một số trường hợp, bột khai còn giúp cải tạo đất, điều chỉnh độ pH và cải thiện môi trường đất trồng.

Tuy nhiên, NH4HCO3 dễ bay hơi, nhanh mất tác dụng nếu không được bảo quản và sử dụng đúng cách.

5. Ứng dụng trong công nghiệp

Bên cạnh thực phẩm, dược phẩm và nông nghiệp, bột khai còn là nguyên liệu quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp khác:

• Sản xuất hóa chất: Được dùng trong quá trình tổng hợp muối amoni khác như amoni sunfat, amoni clorua.
• Ngành cao su: Dùng để tạo bọt trong sản xuất xốp cao su và nhựa.
• Ngành dệt may: Sử dụng trong công đoạn xử lý vải, giúp cải thiện chất lượng sợi vải.
• Ngành gốm, thủy tinh: Hỗ trợ trong một số công đoạn kỹ thuật, nhờ khả năng phân hủy tạo khí.

Bột khai NH4HCO3 là một hóa chất quen thuộc, vừa gần gũi trong đời sống (đặc biệt là trong chế biến thực phẩm) vừa quan trọng trong các ngành sản xuất công nghiệp và nông nghiệp. Với những đặc tính nổi bật như dễ phân hủy, tạo khí, điều chỉnh pH và cung cấp nitơ, NH4HCO3 giữ vai trò không thể thay thế trong nhiều lĩnh vực. Hiện nay, hóa chất Việt Mỹ đang phân phối bột khai hàng thực phẩm và hàng công nghiệp đạt chuẩn, hàng chính hãng với mức giá tốt. Nếu quý khách có nhu cầu mua hàng, vui lòng liên hệ số điện thoại chi nhánh gần nhất ở cuối website để được hỗ trợ. Trân trọng cảm ơn quý khách đã lựa chọn hóa chất Việt Mỹ